Waarom een 'hoe-vraag'
je meestal niet verder helpt
Ik ga een oefening met je doen.
Komt-ie: schrijf eens een vraag op die jou op dit moment bezighoudt.
En dan het liefst een denkvraag, geen vraag in de categorie 'wat zal ik vanavond gaan eten?'
Gedaan?
Oke, leg je vraag dan nu even weg, lees dit artikel, en kijk dan nog eens naar je vraag.
Hoe...?
Heel vaak, als wij workshops en trainingen geven of individuele denkgesprekken voeren, krijgen onze deelnemers ook de opdracht om een vraag te formuleren die ze bezighoudt. Een vraag over leven of werk, vriendschap of liefde, kan van alles zijn.
En heel erg vaak schrijven mensen een vraag op die begint met 'hoe';
- Hoe kan ik ervoor zorgen dat de band met mijn moeder verbetert?
- Hoe stel ik scherpe vragen zonder dat de ander zich ongemakkelijk voelt?
- Hoe kan ik mijn vriendschap met Yvette verdiepen?
- Hoe kan ik beter communiceren met mijn partner/baas/kinderen?
IkeaKastjeVraag
Een Hoe-vraag lijkt een effectieve vraag, omdat-ie je ogenschijnlijk helpt naar een handleiding, recept, of stappenplan. Probleem met denk- en levensvragen is alleen: daar is zelden een stappenplan voor.
Eigenlijk ben je een Ikea-handleiding aan het zoeken waar er wellicht geen een is.
Wat een Hoe-vraag impliceert
Een Hoe-vraag impliceert 3 wezenlijke dingen, waarvan je je kunt afvragen of ze ook het geval zijn.
Een Hoe-vraag impliceert:
1. Dat het MOGELIJK is, datgene wat volgt na 'hoe...'
2. Dat het WENSELIJK is, wat er volgt na 'hoe...'
3. Dat het binnen jouw invloedssfeer ligt, wat volgt na 'hoe...'
Iemand die vraagt HOE iets kan worden gerealiseerd, gaat van die 3 bovenstaande uitgangspunten uit, of je je er nu bewust van bent of niet.
Neem de vraag 'Hoe kan ik scherpe vragen stellen zonder dat de ander zich ongemakkelijk voelt', gaat er vanuit dat:
- het mogelijk is om scherpe vragen te stellen zonder dat een ander zich ongemakkelijk voelt
- dat het wenselijk is om dat te kunnen
- dat het in zijn of haar invloedssfeer ligt.
En over deze punten kun je nog een heel goed nadenken.
Misschien is het wel niet mogelijk, wat je hebt geschreven achter je HOE-vraag.
Misschien is het ook niet zo wenselijk als je tot nu toe had gedacht.
En tot slot: misschien ligt het niet (helemaal) in jouw invloedssfeer.
In het voorbeeld over scherpe vragen stellen, kun je makkelijk bedenken dat je maar tot op zekere hoogte invloed hebt op hoe de ander zich voelt door jou gevraag. Je kunt je ook afvragen of het wenselijk of noodzakelijk is dat een ander zich vooral niet ongemakkelijk voelt.
Wie weet is het heel goed om je ongemakkelijk te voelen door een scherpe vraag.
Jouw vraag
Kijk dan nog eens naar de vraag die je hebt opgeschreven. Begint-ie met HOE?
Check dan wat je veronderstelt, zonder dat je het misschien weet.
Wat is, volgens jou, mogelijk, wenselijk, en ligt binnen je invloedssfeer?
Buig dan je vraag eens om, naar een vraag die áchter je vraag ligt.
Bijvoorbeeld:
- ben ik verantwoordelijk voor het ongemak van de ander?
- is het goed om je ongemakkelijk te voelen door een scherpe vraag?
- wat is een 'goede band' met je moeder hebben?
- wanneer is iets een goed gesprek?
- wie is er verantwoordelijk voor 'betere communicatie'?
Meer?
Wil je hier meer van? Scherper leren zien, analyseren, de vraag achter de vraag vinden, en je verborgen vooronderstellingen opsporen en meer denk-inspiratie? Dan is de Nieuwsbrief Overdenken precies wat je zoekt!
En: check af en toe ook de agenda voor nieuwe workshops, trainingen en opleidingstrajecten.
OverDenken:
dé manier om je denken te prikkelen en uit te dagen!
OverDenken is een prikkelende nieuwsbrief; een artikel, een vraag, soms een gedicht of theater-tip, een observatie; kortom; krachtvoer voor de geest.
Probeer 'm gewoon, uitschrijven is zo gebeurd.
Foto: Annelien Nijland