‘Ik had het fijn gevonden om dit van jou persoonlijk te horen’
‘Het is nu eenmaal belangrijk dat wij hierin een grens trekken’Herken je die situatie waarin iemand iets zegt en je vermoedt dat er eigenlijk meer onder zit? Of wellicht heb je van jezelf weleens het vermoeden dat wat je uitspreekt, nog een andere, verborgen kant bezit waar jij de vinger niet achter krijgt. ‘Waarom wil ik dit nu zo graag?’ ‘Waarom is dit zo belangrijk voor me?’ zijn van die vragen die je jezelf dan kunt stellen.
Deze oefening is een heel fijne om je te helpen helder te krijgen wat écht belangrijk is.
In het bedrijfsleven wordt de ‘5 X waarom-methodiek’ gebruikt om processen te analyseren, problemen op te sporen en vervolgens die problemen op te lossen.
In deze versie is de oefening heel praktisch toepasbaar op onze eigen vraagstukken en reflectie.
Why-why is ook een tool uit de toolbox van Creatief Denken, daar gebruiken we ‘m vooral om de werkelijke vraag van de opdrachtgever te achterhalen.
Motivatie waarvan je waarschijnlijk niet eens wist dat je die had. Ook kom je achter je eigen kernwaarden. Wanneer je je eigen kernwaarden kent, wordt het een stuk makkelijker om keuzes te maken: je weet immers wat jij belangrijk vindt en waarom.De oefening is simpel: je neemt een bewering, een uitspraak, van iemand of van jezelf als uitgangspunt.
Vervolgens vraag je 5x ‘waarom’.
Onthoud dat goede vragen op zichzelf staan: alleen een vraag stellen met het woord ‘waarom’ leidt snel tot misverstanden. Zorg dus dat je vraag een heldere en volledige vraag is zodat de ander precies weet op welke vraag hij moet antwoorden.
De 5x zijn natuurlijk niet heilig: een paar keer meer of minder kan ook, als je maar het gevoel hebt dat je er bent: dat je de werkelijke motivatie, gedachte of vooronderstelling achter een uitspraak hebt achterhaald. Je kunt deze oefening met iemand anders doen, maar je kunt ‘m ook uitschrijven. Zo heb je voor jezelf helder op papier waar het je echt om gaat.
Hieronder zie je een voorbeeld van toen ik deze oefening voor het eerst deed.
Ik zat in een sessie creatief denken en we hadden de opdracht gekregen een vraag te formuleren waar we creatieve oplossingen voor zouden gaan verzinnen. De vraag die ik opschreef was: hoe kan ik meer geld verdienen?
De why-why oefening ging daarna ongeveer zo:
Uitspraak:
Ik wil meer geld verdienen.
1. Waarom wil je meer geld verdienen?
Omdat ik meer leuke dingen wil kunnen doen.
2. Waarom wil je meer leuke dingen kunnen doen?
Omdat ik dan een fijne tijd kan doorbrengen met anderen.
3. Waarom wil je een fijne tijd doorbrengen met anderen?
Ik wil graag meer tijd doorbrengen met mijn vader, die zie ik heel weinig.
Ik zou hem graag eens trakteren op etentje, bioscoop of iets anders leuks.
4. Waarom wil je je vader trakteren op dingen als een etentje, bioscoop of iets anders?
Dat weet ik eigenlijk niet.
Ik kan natuurlijk ook gewoon tijd met hem doorbrengen zonder dat het per se geld hoeft te kosten.
5. Waarom wil je graag meer tijd met je vader doorbrengen, ongeacht of het geld kost of niet?
Omdat je nooit weet hoe lang iemand er nog is en ik het belangrijk vind tijd door te brengen met mensen die ik liefheb.
Mijn vader specifiek omdat ik hem beter wil kennen dan ik nu doe.
De conclusies na deze oefening zijn helder: het gaat hier eigenlijk helemaal niet om geld verdienen.
Dat blijkt na doorvragen slechts een beperkende overtuiging. De werkelijke motivatie zit ‘m in de wens mijn vader beter te leren kennen en dat heeft op zich vrij weinig met geld te maken.
Er bleek een onjuiste vooronderstelling in mijn denken te wonen: dat ik, om mijn vader beter te leren kennen, geld nodig zou hebben.
Door dit proces bewust te doorlopen, kom je je eigen denken helder op het spoor en weet je vervolgens ook hoe te handelen. Het is meteen duidelijk welke overtuiging je los kunt laten en welke stappen je kunt zetten richting je doel of wens.
Overigens heb ik diezelfde dag mijn vader opgebeld en hem uitgenodigd voor een wandeling met de honden en een potje midgetgolf. Die wandeling was natuurlijk hartstikke gratis, dat potje midgetgolf kon er nog wel vanaf. We gingen ook uit eten. Dat betaalde hij.
Ik ben heel benieuwd: welke uitspraak, overtuiging of gedachte zou jij weleens onder de loep willen nemen met deze oefening?
Als je de oefening hebt gedaan, wat heeft het je opgeleverd?
Reageer in de comments!Is dit artikel relevant voor iemand die je kent? Deel het dan op facebook of linkedin.
Tadaa. Nieuwsbrief.
Hebben we ook. Met artikelen, grapjes, overdenkingen, ideeën, nieuwe activiteiten, twijfels en dilemma's.
Kortom: menselijk spul om je dag wat mee te verrijken. Hebben?
Inschrijven is supermakkelijk, uitschrijven ook.
Wat een mooie blog! Goede tip en mooie uitkomst van jouw eigen denkwerk.